Marks'ın "Bilimsel Sosyalizm" olarak adlandırdığı paradigması, talihsiz biçimde Engels tarafından bilim ilan edilip, bir külte dönüşüp; küresel bir seçenek haline geldikten sonra köprülerin altından çok sular aktı. Kavram olarak "Bilimsel Sosyalizm" le yetinmiş bile olsaydık, bu gün yine Ekoloji'yi, "Nöro Bilimi" ve onun çıktısı olan Yapay Zeka'yı konuşuyor olacaktık. İlk dile geldiğinde aydınlanma çağının gelişen bilimleri temelinde sınıflı toplumları anlamak ve yeniden bir sınıfsız toplum yaratabilmek için, bilimsel olma niteliğimizi korumak için artık Newton fiziğine sırtımızı dayayamayacaktık. AI (yapay zeka) çağında sosyalizmi konuşabilmek, öncelikle quantum fiziği ve nörobilimin ışığı altında mümkün olacaktı. Böyle düşünen biri olarak geçtiğimiz günlerde OAI ile bir söyleşi yapmaya karar verdim. İlk olarak oldukça önemli bir konuyu tartışmak arzusundaydım. Ama aşağıda göreceğiniz gibi kısa sürede AI error verdi. Artık takdir sizin, fıkradaki adamın bilgisayara "ne var ne yok" demesi gibi bir durum mu, yoksa AI her tartışmasından birşeyler mi öğreniyor? Yani onun hem öğrencisi hem öğretmeni mi olmalıyız? İkinci söyleşi ise sanat konusunda. Orada da AI'nin başlangıçtaki sanat tanımıyla tartışma sonundaki sanat tanımı arasındaki farkı gözden kaçırmayın derim. A.Halûk Ünal
Open AI ChatGPT
Söyleşi : A. Halûk Ünal
AHÜ – Devrim nedir?
OAI – Devrim, bir toplumda veya bir ülkede mevcut düzenin değiştirilmesi ve yeni bir düzenin kurulması için yapılan sıra dışı ve radikal değişikliklerdir. Devrimler genellikle sosyal, politik ve ekonomik yapılarının yeniden yapılandırılmasını hedefleyen büyük ölçekli hareketlerdir ve genellikle bir hükümetin yıkılıp, yerine yeni bir hükümetin kurulmasına yol açarlar. Devrimler ayrıca toplumda önemli bir değişiklik yaratır ve genellikle yeni bir toplum düzenine yol açar.
AHÜ – Devrimi yalnızca toplumsal alanda tanımladın. Doğada devrim yok mu?
OAI – Doğada devrimler tabii olarak meydana gelebilir ve genellikle doğal süreçler sonucu ortaya çıkarlar. Örneğin, bir volkanik patlama sonucu bir yerde büyük ölçüde değişiklikler meydana gelebilir ve bu doğal bir devrimdir. Benzer şekilde, bir faunanın veya floranın çeşitliliğinin veya yoğunluğunun değişmesi de doğal bir devrim olarak kabul edilebilir. Ancak bu tür doğal devrimler, genellikle insanlar tarafından yönlendirilmemektedir ve insanların toplumlarını veya ülkelerini etkilememektedir.
Devrimleri yalnızca toplumsal alanda tanımladığım için, doğada meydana gelebilecek doğal değişiklikleri anlatmamıştım. Ancak devrimler, genellikle insanlar tarafından yönlendirilen ve insanların toplumlarını veya ülkelerini etkileyen sıradışı ve radikal değişiklikler olarak tanımlanır.
AHÜ – Devrimlerin başat kriteri yönlendirilmesi mi? Tarihte yönlendirilme olmaksızın hiç devrim olmadı mı?
OAI – ! Bir hata oluştu. Bu sorun devam ederse lütfen help.openai.com adresindeki yardım merkezimiz aracılığıyla bizimle iletişime geçin.
(Load failed An error occurred. If this issue persists please contact us through our help center at help.openai.com.)
AHÜ – Sanat nedir?
OPEN AI – Sanat, insanların duygu, düşünce ve hayallerini ifade etmek için kullandığı yaratıcı bir faaliyettir. Sanat, estetik, duyusal ve duygusal yönlerini kullanarak bir iletişim aracı olarak işlev görür. Sanatın tarihi insanlık tarihi kadar eskidir ve farklı kültürlerde farklı şekillerde ifade edilmiştir. Sanat, müzik, resim, heykel, edebiyat, tiyatro, dans ve film gibi farklı disiplinlerde kendini gösterebilir. Sanatın amacı, insanların düşünce ve duygularını ifade etmelerine, anlamlandırmalarına ve paylaşmalarına yardımcı olmaktır.
AHÜ – Sanat politik midir?
OAI – Sanatın politik olduğu veya olmadığı tartışmalı bir konudur. Sanat, bazı durumlarda politik mesajlar içerebilir ve toplumsal veya siyasal sorunlara dikkat çekebilir. Sanat, toplumsal ve politik meselelere karşı bir tepki olarak ortaya çıkabilir veya bir araç olarak kullanılabilir. Ancak sanatın politik olması, her zaman böyle değildir ve sanatın politik olup olmadığı tamamen sanat eserinin içeriği, niyeti ve yaratıcısı ile ilgilidir.
Sanat eserleri, insanların düşüncelerini, duygularını ve hayallerini ifade etmek için kullanılan yaratıcı bir faaliyettir. Bu nedenle, sanat eserleri her zaman politik bir mesaj içermek zorunda değildir. Bununla birlikte, sanatın tarihi boyunca, sanat eserleri bazen politik bir amaç için kullanılmıştır ve politik mesajlar içerebilirler. Örneğin, 20. yüzyılın başlarında, bazı sanatçılar, sosyal ve siyasal reform çağrısında bulunan sanat akımları başlatmışlardır. Ayrıca, bazı sanatçılar, siyasi liderleri veya rejimleri eleştiren sanat eserleri de üretmişlerdir.
Sonuç olarak, sanatın politik olup olmadığı, sanat eserinin kendisine ve yaratıcısına bağlıdır. Sanat eserleri, insanların düşüncelerini, duygularını ve hayallerini ifade etmek için kullanılan yaratıcı bir faaliyettir ve politik bir mesaj içerebilir veya içermeyebilir.
AHÜ – Sanat, insanın birbiriyle, diğer türlerle ve doğayla ilişkisini yeniden yaratıyorsa, bu, kaçınılmaz bir çelişkinin yansıması anlamına gelmez mi?
OAI – Evet, sanatın insanın diğer türlerle, doğayla ve hatta kendisiyle olan ilişkisini yeniden yaratması, bir çelişkinin yansıması olabilir. İnsanlar, doğayla olan ilişkilerinde genellikle doğayı kontrol etmeye çalışırken, sanat aracılığıyla doğayı yansıtmaya veya doğanın güzelliğini anlatmaya çalışırlar.
Bu, doğanın insan tarafından kontrol edilmesiyle ilgili bir çelişki yaratır. Sanat eserleri, doğanın güzelliğini yansıtabilirken, aynı zamanda doğanın insanlar tarafından kontrol edilmesiyle oluşan zararları da yansıtabilir. Bu çelişki, insanların doğayla olan ilişkisindeki karmaşıklığı yansıtır.
Benzer şekilde, sanat insanların birbiriyle olan ilişkilerini de yansıtabilir. Sanat, insanların birbirleriyle iletişim kurmalarına, empati kurmalarına ve bir arada çalışmalarına yardımcı olabilir. Ancak, sanat aynı zamanda insanların birbirleriyle yarışmalarına, birbirlerini manipüle etmelerine ve hatta birbirlerine zarar vermelerine de neden olabilir.
Sonuç olarak, sanatın insanın diğer türlerle, doğayla ve kendisiyle olan ilişkisini yeniden yaratması, insan doğasının karmaşıklığını ve çelişkilerini yansıtır. Ancak, bu çelişkilerin farkında olmak ve sanat aracılığıyla insanların dünyayla daha iyi bir ilişki kurmalarına yardımcı olmak mümkündür.
AHÜ – Madem ki bu ilişkilerin tümünde temel meselenin çelişki olduğunu kabul ediyorsun, O zaman çelişkileri yeniden yaratmak, yorumlamaktan söz ediyoruz. Çelişki zaten politikanın çözmeye çalıştığı temel sorun değil midir?
OAI – Evet, doğru söylüyorsunuz. Sanat, insanın diğer türlerle, doğayla ve kendisiyle olan ilişkisindeki çelişkileri yansıtır ve bu çelişkiler politikanın da çözmeye çalıştığı temel sorunlar arasındadır. Bu çelişkiler, insanların doğayla, birbirleriyle ve hatta kendileriyle olan ilişkilerinde karşılaştığı zorlukları yansıtır.
Politika, insanların karşılaştığı çelişkileri çözmek için bir araçtır ve hedefi, toplumsal adalet, eşitlik ve refahı sağlamaktır. Sanat da bu amaçları desteklemek için kullanılabilir. Sanat, politik bir araç olarak kullanılarak, toplumsal ve siyasal meselelere dikkat çekilebilir ve hatta değişim yaratılabilir.
Ancak, sanatın politik bir araç olarak kullanılması her zaman tartışmalıdır. Bazıları, sanatın politik olması gerektiğini savunurken, bazıları ise sanatın politikadan uzak durması gerektiğini düşünür. Sanatın politik olması, sanatçının niyetine ve yaratıcılığına bağlıdır. Sanatçılar, çelişkileri yansıtmak için politik bir mesaj içerebilen eserler yaratabilirler veya tamamen kişisel bir ifade olarak sanat eserleri üretebilirler.
Sonuç olarak, sanat ve politika, insanın diğer türlerle, doğayla ve kendisiyle olan ilişkisindeki çelişkileri yansıtır ve bu çelişkileri çözmek için bir araç olarak kullanılabilirler. Ancak, sanatın politik olması veya olmaması, sanatçının niyetine ve yaratıcılığına bağlıdır ve her zaman tartışmalı bir konudur.
AHÜ – Şöyle sorayım. Eğer ele aldığımız konu doğal bir çelişki temelinde kurulmuşsa, çelişki barındıran her şey politik ise, politik olanı ele alan sanat nasıl politik olmayabilir.
OAI – Doğru, eğer ele aldığımız konu doğal bir çelişki temelinde kurulmuşsa, çelişki barındıran her şey politiktir. Bu durumda, ele alan sanat eserinin de politik bir boyutu vardır. Sanat, yarattığı eserlerle toplumsal ve siyasal meselelere dikkat çekerek, bu meseleler hakkında düşündürür ve tartışmaya açar.
Ancak, sanat eserlerinin politik olması, her zaman sanatın özüne uygun olmayabilir. Sanat, özünde bir ifade biçimidir ve sadece politik bir mesaj vermek için değil, aynı zamanda kişisel bir ifade veya estetik bir amaç için de yaratılabilir. Sanatçının niyeti, yaratıcılığı ve tarzı, sanat eserlerinin politik veya politik olmayan olmasını belirleyebilir.
Ayrıca, politik olan ve politik olmayan sanat arasında bir ayrım yapmak her zaman açık olmayabilir. Sanat, doğanın güzelliğini yansıtan bir manzara resmi de olabilir, ancak aynı zamanda insanların doğayı yok etmesine de dikkat çekebilir. Bu durumda, eser hem politik hem de politik olmayan bir boyutu barındırabilir.
Sonuç olarak, doğal bir çelişki temelinde kurulan konuların politik olduğu doğrudur ve sanat eserlerinin de politik bir boyutu olabilir. Ancak, sanat eserlerinin politik veya politik olmayan olması, sanatçının niyetine, yaratıcılığına ve tarzına bağlıdır ve her zaman net bir şekilde ayrılamayabilir.
Söyleşiden sonra dinlemek için
https://open.spotify.com/embed/track/2AmfapdiSlPTqsnOfyWSvc?utm_source=generator
Şarkı Sözleri :
Bazen bana öyle geliyor ki, bu dünya bu muhteşem şeyin beta versiyonundan başka bir şey değil
Yaratıcımız bir sonraki gelişmiş versiyonuna geçerken, biz geride, Uçan Hollandalı’da kaldık
O kutsanmış, lanetli insanlar
Onlara yazarlar, gerçek liderler, taçsız krallar ya da basit insanlar diyebilirsiniz
Burada yaşadılar ve öldüler, her zaman aramızdalar – o adı sanı duyulmamış peygamberler ve ölü mesihler
Cesur olan şarkılar daima yenidir.
(Victor Jara)
