Paul Tough
On yıl kadar önce Amerikalılar yükseköğretime oldukça olumlu bakıyorlardı. 2010’ların başında yapılan kamuoyu yoklamalarının hepsi aynı hikayeyi anlatıyordu. Bir ankette üniversite mezunlarının yüzde 86’sı üniversitenin iyi bir yatırım olduğunu; bir diğerinde genç yetişkinlerin yüzde 74’ü üniversite eğitiminin “çok önemli” olduğunu; üçüncüsünde ise Amerikalıların yüzde 60’ı kolej ve üniversitelerin ülke üzerinde olumlu bir etkisi olduğunu söyledi. Kendilerini Demokrat olarak tanımlayan ebeveynlerin yüzde 96’sı çocuklarının üniversiteye gitmesini beklediklerini söylerken, Cumhuriyetçi ebeveynlerin yüzde 99’u çocuklarının üniversiteye gitmesini beklediklerini söyledi.
2009 sonbaharında, o yılın lise mezunlarının yüzde 70’i doğrudan üniversiteye gitmiştir. Bu şimdiye kadarki en yüksek orandı ve üniversiteye gitme oranı önümüzdeki birkaç yıl boyunca bu yüksek seviyeye yakın kaldı. Bu öğrencilerin motivasyonu büyük ölçüde finansaldı. 2008 resesyonu, onlarca yıldır daha az eğitimli işçilere iyi işler sağlayan sektörlerin çoğunu harap etti ve üniversite diploması Amerikan işgücü piyasasında özellikle değerli bir meta haline geldi. Lisans derecesine sahip (ve başka bir diploması olmayan) tipik bir Amerikalı, tipik bir lise mezunundan yaklaşık üçte iki oranında daha fazla kazanıyordu; bu, bir nesil önce üniversite derecesinin sağladığı finansal avantajın yaklaşık iki katıydı. Üniversite, konfor ve refah dolu bir hayata giden güvenilir bir yol gibi görünüyordu.
On yıl sonra, Amerikalıların yüksek öğrenime ilişkin duyguları keskin bir şekilde olumsuza döndü. Üniversite diplomasının çok önemli olduğunu söyleyen genç yetişkinlerin oranı yüzde 74’ten yüzde 41’e düştü. Amerikalıların sadece üçte biri artık yükseköğretime çok güvendiklerini söylüyor. Z kuşağındaki genç Amerikalıların yüzde 45’i bugün “finansal güvence sağlamak” için tek ihtiyacın lise diploması olduğunu söylüyor. Ve on yıl öncesinin üniversite odaklı ebeveynlerinin aksine, şimdi Amerikalı ebeveyn lerin neredeyse yarısı çocuklarının dört yıllık bir üniversiteye kaydolmamasını tercih ettiklerini söylüyor.
The numbers on campus have shifted as well. In the fall of 2010, there were more than 18 million undergraduates enrolled in colleges and universities across the United States. That figure has been falling ever since, dipping below 15.5 million undergrads in 2021. As recently as 2016, 70 percent of high school graduates were still going straight to college; now the figure is 62 percent.
Outside the United States, meanwhile, higher education is more popular than ever. Our global allies and competitors have spent the last couple of decades racing to raise their national levels of educational attainment. In Britain, the number of current undergraduates has risen since 2016 by 12 percent. (Over the same period, the American figure fell by 8 percent.) In Canada, 67 percent of adults between 25 and 34 are graduates of a two- or four-year college, about 15 percentage points higher than the current American attainment rate.
Bu noktada İngiltere ve Kanada aykırı değil; biz aykırı durumdayız. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’ne üye ülkeler 2000 yılından bu yana genç yetişkinler arasında üniversite diploması alma oranlarını ortalama olarak yüzde 20’den fazla arttırmıştır ve bu ülkelerden 11’i şu anda bizden daha iyi eğitimli işgücüne sahiptir; bu ülkeler arasında Japonya, Güney Kore ve İngiltere gibi ekonomik güç merkezlerinin yanı sıra Hollanda, İrlanda ve İsviçre gibi daha küçük rakipler de bulunmaktadır. Amerikalılar, dünyanın geri kalanındaki öğrenciler kampüslere akın ederken aynı zamanda üniversiteden uzaklaştı. Peki neden? Son on yılda ne değişti de üniversite eğitimi – ve bir kurum olarak yüksek öğrenim – bu kadar çok Amerikalı için bu kadar cazip olmaktan çıktı?
Dünya çapında yüksek öğrenim söz konusu olduğunda , Amerika Birleşik Devletleri birden fazla açıdan aykırı bir ülke konumundadır. Kanada ve Japonya’da devlet üniversitesi harçları şu anda yılda yaklaşık 5.000 dolar. İtalya, İspanya ve İsrail’de ise bu rakam 2,000 dolar civarında. Fransa, Danimarka ve Almanya’da ise bu rakam neredeyse sıfır. Birkaç on yıl önce Amerika Birleşik Devletleri’nde de aynı şey geçerliydi; devlet üniversitelerinin maliyetinin büyük bir kısmı devlet tarafından karşılanıyordu. Şimdi ise yükün büyük bir kısmını öğrenciler ve aileleri üstleniyor ve bu gerçek, üniversitenin ekonomik değeri hakkında eskiden oldukça basit olan hesaplamayı karmaşık bir matematik problemine dönüştürdü.
Ekonomistlerin, üniversite mezunları ile lise mezunlarının gelirleri arasında var olan uçurum için kullandıkları bir terim vardır: üniversite ücret primi. Bu prim, işgücü piyasasında üniversite eğitimli çalışanlara yönelik göreli talebi yansıtmaktadır. İşverenler daha fazla üniversite mezunu istediklerinde prim yükselir; üniversite mezunu fazlası olduğunda ise prim düşer. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra, G.I. Bill Amerikan işgücü piyasasını üniversite diplomalarıyla doldurdu ve birkaç on yıl boyunca, lise mezunlarının ortalama geliri ile üniversite mezunlarınınki arasındaki fark oldukça dar kaldı; üniversite diplomasına sahip olmak yüzde 30 civarında bir gelir artışı sağladı. Ancak 1980’lerin başında üniversite ücret primi istikrarlı bir şekilde yükselmeye başladı. Bu oran 2000’li yılların başında yüzde 60’ı aştı ve o zamandan beri yüzde 65 civarında seyrediyor.
Uzun bir süre boyunca üniversite ücret primine alternatif olabilecek iyi bir ölçüt yoktu. Ancak birkaç yıl önce, St. Louis’deki bir grup ekonomi araştırmacısı yeni bir ölçüt ortaya koydu: üniversite servet primi. Üniversite ücret priminin aksine, üniversite servet primi tüm varlıklarınıza ve tüm borçlarınıza bakar: bankada ne kadar paranız olduğu, bir evinizin olup olmadığı, öğrenci kredisi bakiyeniz. Basit ama önemli bir soruyu ele alır: Tipik bir üniversite mezunu, tipik bir lise mezununa kıyasla yaşamı boyunca ne kadar net servet biriktirir?
Louis Federal Rezerv Bankası’ndaki bu üç araştırmacı – Lowell Ricketts, William Emmons ve Ana Hernández Kent – Fed’in binlerce Amerikalı hane halkıyla yaptığı anketi üniversite mezunlarının elde ettiği finansal avantajı değerlendirmek için kullandı. Verileri gelir yerine servet merceğinden analiz ettiklerinde, üniversite diplomasının faydaları buharlaşmaya başladı.
Amerikalıları doğdukları on yıla göre yaş kohortlarına ayırdılar ve onları ırk ve etnik kökene göre kategorize ettiler. Daha sonra, her kohorttaki ailelerin yaşam boyu biriktirecekleri ortalama serveti tahmin etmek için istatistiksel regresyonlar kullandılar. Her kohort için üniversite ücret primine baktıklarında – standart ölçü – bunun çoğunlukla bu bölümler arasında değişmediğini gördüler. Her ırk grubunda ve kuşakta üniversite mezunları daha fazla para kazanıyordu.
Araştırmacılar daha sonra servet primine bakmış ve farklı bir tablo ortaya çıkmıştır. Daha yaşlı beyaz üniversite mezunları, 1980’den önce doğanlar, tahmin edebileceğiniz gibi, sadece lise diploması olan beyaz akranlarından çok daha zengindi. Ortalama olarak, aynı ırk ve kuşaktan lise mezunlarının iki ya da üç katı kadar servet biriktirmişlerdir. Ancak daha genç beyaz üniversite mezunları – 1980’lerde doğanlar – aynı on yılda doğan beyaz lise mezunlarından sadece biraz daha fazla servete sahipti ve bu küçük avantajın yaşamları boyunca küçük kalacağı tahmin ediliyordu.
Siyah ailelere ilişkin veriler de aynı örüntüyü, ancak daha da belirgin bir gerilemeyi göstermektedir. Beyaz mezunlarda olduğu gibi, daha yaşlı Siyah üniversite mezunları, daha az eğitimli akranlarına kıyasla, genellikle benzer Siyah lise mezunlarının iki veya üç katı varlığa sahip olarak, büyük servet avantajlarından yararlanıyorlardı. Ancak 1980’den sonra doğan Siyah üniversite mezunları neredeyse hiç servet primi yaşamıyordu. Aslında araştırmacılar, Siyah mezunlar için servet priminin beyaz mezunlara göre daha da erken kaybolduğunu tespit etmiştir. 1970’lerde doğan siyah üniversite mezunları da önemli bir servet avantajı elde etmiyordu, sadece 1960’larda ve daha önce doğanlar. Latin aileler de benzer bir model izlemiştir. Eğer 1980’den sonra doğmuş bir aile reisi varsa, lise mezunu bir aile reisinin sahip olduğu kaynakların ötesinde önemli bir ek kaynak biriktirmemişlerdir.
Araştırmacılar lisansüstü eğitim almış genç Amerikalılara baktıklarında durumun daha da vahim olduğunu görmüşlerdir. Yazarlar, “Reisi 1980’lerde doğmuş herhangi bir ırk veya etnik kökenden olan ve yüksek lisans derecesine sahip aileler arasında servet primi … sıfırdan ayırt edilemez” sonucuna vardı. “Sonuçlarımız, üniversite ve lisansüstü eğitimin bazı yeni mezunları finansal bir yatırım olarak başarısızlığa uğratıyor olabileceğini düşündürmektedir.”
Bunlar şaşırtıcı veriler ve bir tür paradoks oluşturuyorlar. Üniversite mezunu olan Y kuşağı, olmayanlardan çok daha fazla kazanıyor, ancak daha fazla servet biriktirmiyorlar. Bu nasıl olabilir?
Lowell Ricketts bana, grubun verileri bu noktada kesin olmasa da, neden hakkında oldukça iyi bir fikri olduğunu söyledi. Muhtemel suçlunun maliyet olduğunu söyledi: artan üniversite masrafları ve genellikle bununla birlikte gelen öğrenci borcu. Borç taşımak, basit bir çıkarma işlemiyle net değerinizi açıkça azaltır, ancak aynı zamanda genç bir yetişkin olarak bir ev satın almak veya küçük bir işletme kurmak gibi servet yaratan önemli adımlar atmanızı da engelleyebilir. Siz (veya ebeveynleriniz) okul harcınızı kredi almadan ödeyebilmiş olsanız bile, mezun olduğunuzda kullandığınız birikimler yok olur ve bu nedenle artık yeni bir ev için peşinat veya emeklilik için bir birikimin başlangıcı olarak kullanılamaz.
Birkaç on yıl önce, öğrenim masrafları pek çok Amerikalı için idare edilebilir düzeydeydi. Ancak 1992’den bu yana, enflasyona göre ayarlandıktan sonra bile, etiket fiyatı dört yıllık özel kolejler için neredeyse iki katına, dört yıllık devlet kolejleri için ise iki katından fazlasına çıktı. Bugün özel bir üniversiteye gitmenin ortalama toplam maliyeti, yaşam masrafları da dahil olmak üzere, yılda yaklaşık 58.000 dolardır. Mali yardımdan sonra, özel üniversite öğrencileri için ortalama net fiyat yılda yaklaşık 33.000 $; kamu kurumlarında ise yaklaşık 19.000 $’dır. Ancak bu ortalamalar büyük farklılıkları gizlemektedir; Michigan Üniversitesi’nde (bir devlet üniversitesi) eyalet dışından gelen birinci ve son sınıf öğrencileri için öğrenim ücreti, harçlar ve masrafların toplamı yılda 80.000 dolardan fazladır.
The New York Times Magazine Haber Bültenine kaydolun The New York Times Magazine’in en iyileri, özel hikayeler, fotoğraflar, köşe yazıları ve daha fazlası dahil olmak üzere her hafta gelen kutunuza teslim edilir. Gelen kutunuza gönderilsin.
Son on buçuk yılda, giderek daha fazla sayıda genç Amerikalı bu artan maliyetleri karşılamak için kredilere yöneldi. 2007 yılında toplam öğrenci borcu 500 milyar dolardı. Bugün bu rakam 1,6 trilyon dolar ve birçok borçlu için borçları ciddi bir yük haline geliyor. Kredilerini 2010 ile 2019 yılları arasında açan öğrenci borçluların yarısından fazlası şu anda başlangıçta aldıkları borçtan daha fazlasını borçlu.
Maliyet ve borcu hesaba kattığınızda, üniversitenin mali faydaları oldukça farklı görünmeye başlar. Geçen yıl Federal Rezerv Kurulu’na kıdemli ekonomist olarak katılana kadar Temple Üniversitesi’nde profesör olan Douglas Webber, son on yılını üniversite diplomasının değerini hesaplamak için yeni yollar arayarak geçirdi. Amerikalılar için üniversite ücret priminin hala güçlü olduğunu tespit etti. Ortalama olarak, daha fazla eğitim hala daha fazla gelir anlamına geliyor. Yazdığına göre değişen şey, primin artık bireyler ve gruplar arasında eskisinden çok daha fazla değişkenlik göstermesi: Webber’e göre üniversiteye kaydolmanın “aşağı yönlü riski” artık “önemsiz” hale gelmiştir. Webber’in verilerine baktığınızda, yüksek öğrenim artık Hazine bonosu almak gibi güvenli, güvenilir bir mavi çip yatırımına benzemiyor. Artık daha çok bir kumarhaneye gitmek gibi. Hala bazen büyük bir talih kuşu yaratabilen bir kumardır, ancak aynı zamanda finansal felaket de getirebilir.
Webber, birkaç yıl önce bu değişkenliği anlamaya çalışmak için yola çıktı. Üniversite kimler için işe yarıyor, kimler için yaramıyor? Verileri üniversite bölümüne, akademik yeteneğe ve öğrenim masraflarına göre analiz etti ve yüksek öğrenim kumarhanesinde kimin kazandığını ve kimin kaybettiğini daha ayrıntılı olarak gösterebildi.
Buradan başlayın: Eğer okul harcınız ücretsizse ve altı yıl içinde mezun olacağınızdan kesinlikle eminseniz, üniversiteye girerken oynadığınız kumarın karşılığını alma şansınız yüzde 96’dır; bu da hayat boyu kazancınızın tipik bir lise mezunundan daha fazla olacağı anlamına gelir.
Ancak sorun şu ki, üniversiteye başlayan birçok öğrenci mezun olamıyor – bir tahmine göre bunların yaklaşık yüzde 40’ı. Webber bu riski hesaba kattığında, tipik bir lise mezununun önüne geçme şansınız azalmaya başlıyor. Eğer harç hala ücretsizse, bahsi kazanma şansınız 4’te 3’e düşüyor.
İkinci sorun ise üniversiteye gitmenin bedava olmaması. Webber’in hesaplamasına göre, yılda 25.000 dolar eğitim ücreti ve masraf ödüyorsanız, kazançlı çıkma şansınız 3’te 2’ye düşüyor. Üniversite masrafları yılda 50.000 dolarsa, şansınız yazı tura atmaktan daha iyi değildir: Belki tipik bir lise mezunundan daha fazla paraya sahip olabilirsiniz, ancak daha az paraya sahip olma olasılığınız da bir o kadar yüksektir.
Webber daha sonra bir öğrencinin bölümünün etkisini değerlendirdi. Eğer bir işletme ya da STEM bölümü seçerseniz, üniversite bahsini kazanma şansınız 4’te 3’e yükseliyor, üstelik üniversitedeyken yılda 50.000 dolar harç ve masraf ödüyor olsanız bile. Ancak sanat, beşeri bilimler veya sosyal bilimler gibi başka bir alanda uzmanlaşıyorsanız, bu fiyatta şansınız negatife dönüyor; yazı tura atmaktan daha kötü. Aslında, dereceniz sanat veya beşeri bilimler alanında ise, yıllık üniversite masraflarınız sadece 25.000 $ olsa bile bahsi kaybetme olasılığınız yüksektir.
Geçtiğimiz ay Webber ve bir meslektaşı, kumarhanede en kötü durumda olan kişileri tespit eden yeni bir araştırma yayınladı: üniversiteye gitmek için borç alan ancak mezun olamayan öğrenciler. Federal Rezerv’in yaptığı anketlerde, mezun olamayan borçluların yarısı “sadece geçinmeye çalıştıklarını” ya da “geçinmekte zorlandıklarını” söyledi. Üçte ikisi beklenmedik bir masrafı karşılamak için 400 dolar bulmakta zorlanacaklarını söyledi. Mali açıdan, sadece üniversite mezunlarından çok daha kötü durumda değillerdi; hiç üniversiteye gitmemiş yetişkinlerden de daha kötü durumdaydılar. Bu eski öğrenciler için üniversite ücret primi tersine dönmüştü.
Son birkaç on yılda yükseköğretimle ilgili anket eğilimlerine baktığınızda , çarpıcı bir gelişme daha fark ediyorsunuz. On yıl önce, iki siyasi partinin üyeleri arasında yükseköğretime ilişkin görüşler söz konusu olduğunda pek bir fark yoktu. Daha sonra 2015 yılı civarında bu fikir birliği bozuldu ve Cumhuriyetçilerin düşünceleri aniden dibe vurdu. Devam etmekte olan bir Pew araştırmasında, Cumhuriyetçilerin (ve Cumhuriyetçi eğilimli olanların) kolej ve üniversitelerin ülke üzerinde olumsuz bir etkisi olduğunu söyleyenlerin oranı 2015 ve 2017 yılları arasında sadece iki yıl içinde yüzde 37’den yüzde 58’e yükselirken, Demokratların (ve Demokrat eğilimli olanların) yanıtları sabit kaldı. Cumhuriyetçilerin düşüşü devam etti: 2023 Gallup anketinde Cumhuriyetçilerin sadece yüzde 19’u yükseköğretime çok güvendiklerini söylerken, bu oran 2015’te yüzde 56’ydı.
Anketörler Cumhuriyetçilerden neden üniversiteye karşı olduklarını açıklamalarını istediklerinde, cevap genellikle ideolojiyle ilgili oluyor. Pew’in 2019’da yayınladığı bir ankette Cumhuriyetçilerin yüzde 79’u yükseköğretimdeki en önemli sorunun profesörlerin siyasi ve sosyal görüşlerini sınıfa taşıması olduğunu söyledi. Demokratların sadece yüzde 17’si aynı fikirde. Gallup’un 2017’de yaptığı bir ankete göre Cumhuriyetçilerin yükseköğretime olan inançlarının azalmasının 1 numaralı nedeni üniversitelerin “fazla liberal/politik” hale gelmesiydi.
Ne kadar liberalin fazla liberal olduğu sorusu elbette öznel bir sorudur, ancak Amerikan üniversite kampüslerinin sola kaydığını kanıtlayan bazı nesnel veriler vardır. Düzenli olarak öğrencilerle anket yapan U.C.L.A. Yüksek Öğrenim Araştırma Enstitüsü, geçen yıl Amerikalı üniversite birinci sınıf öğrencilerinin üç katının kendilerini liberal ya da aşırı solcu olarak tanımladıklarını, muhafazakar ya da aşırı sağcı olduklarını söylediklerini ortaya koymuştur. Üniversite öğretim üyeleri arasında bu oran daha da belirgindir ve 1990’ların ortalarında 2’ye 1 olan sol-sağ oranı 2010’ların başında kabaca 5’e 1’e kayarak zaman içinde daha dengesiz bir hal almıştır. Bir de yöneticiler var. 2018’de yapılan ayrı bir anket, öğrencilere dönük üniversite yöneticileri arasında kendilerini liberal olarak tanımlayanların sayısının muhafazakâr olarak tanımlayanların 12 katı olduğunu ortaya koymuştur.
Amerikan kampüslerindeki bu sola kayış, Amerikan seçmen kitlesindeki bir yeniden hizalanmaya karşılık geldi. 2012’de, lisans derecesine sahip (ve başka bir diploması olmayan) seçmenlerin çoğunluğu Barack Obama yerine Mitt Romney’i başkan seçti; aslında, Romney’nin kazandığı tek eğitim grubu lisans derecesine sahip olanlardı. Obama üniversite mezunları arasındaki kayıplarını sadece lise diplomasına sahip seçmenlerin çoğunluğunu kazanarak telafi etmiştir. Dört yıl sonra, eğitim çarpıklığı tersine döndü: Donald Trump üniversite mezunu olmayan seçmenler arasında Hillary Clinton’ı geride bıraktı ancak üniversite ya da yüksek lisans mezunu seçmenlerin sadece yüzde 36’sını kazanabildi.
Muhafazakar Amerikan Girişim Enstitüsü’nde eğitim politikaları analisti olan Frederick Hess, bu siyasi değişimin yüksek öğrenim konusunda kamuoyu görüşlerinin giderek bölünmesine katkıda bulunduğunu söylüyor. Hess’e göre Demokratlar üniversite eğitimi alanların partisi haline geldikçe ve yükseköğretime sol eğilimli personel ve öğrenciler hakim oldukça, Cumhuriyetçiler üniversitelerin kendi fikirlerinin ya da çocuklarının hoş karşılandığı ortamlar olduğu konusunda daha şüpheci olmaya başladılar.
Hess’in daha sivri eleştirisi ise popülist bir eleştiridir ve bugünlerde sağda olduğu kadar solda da rastlanabilen duyguları yansıtmaktadır. Ekonomistler, son 20 yılda yüksek öğretimin bir bütün olarak gelir ve sınıf açısından daha katmanlı hale geldiğini göstermiştir. Büyük Durgunluk’tan sonra eyalet hükümetleri devlet üniversitelerine ayırdıkları fonları kestiler ve üniversiteler de buna harçları artırarak, eğitim ve öğrenci hizmetleri harcamalarını kısarak karşılık verdiler. Bu arada birçok özel kolej, daha varlıklı öğrencileri çekmek için rekabet etti, bu da genellikle kabullerde daha seçici olmak, tesisler ve olanaklar için daha fazla harcama yapmak ve tüm bunları ödemek için harçları artırmak anlamına geliyordu.
Hess, birçok muhafazakârın öğrencilerin bu seçici kurumlarda çok şey öğrendiğine şüpheyle yaklaştığını söylüyor. Bunun yerine, üniversitenin öğrencilerin altın kaplamalı bir kimlik belgesi alabilecekleri bir yer haline geldiğini söylüyor.
Geçen ay konuştuğumuzda Hess, “Bu bir haraç durumu,” dedi. “Pek çok elit meslekte, mesleğe kabul edilmenin bedeli artık elit bir diploma. İster gösterişli bir D.C. düşünce kuruluşu, ister büyük bir danışmanlık firması ya da havalı bir gazetecilik kuruluşu olsun, bu doğru.” Hess, birçok öğrenci için pahalı bir üniversite eğitiminin amacının pratik iş becerileri kazanmak olmadığını söyledi. “Bu sadece kuyruğu atlamanızı ve iyi işlere girmenizi sağlayan gerçekten pahalı bir geçiş ücreti.”
Temmuz ayında ekonomistler Raj Chetty, John Friedman ve David Deming, sosyal sınıf ve yüksek eğitimin kesişim noktalarını analiz eden araştırma makaleleri serisinin en sonuncusunu yayınladıklarında bu sistemin tam olarak nasıl işlediğini aydınlatmaya yardımcı oldular. Ivy-Plus kolejleri (Ivy League artı birkaç benzer seçici kurum) olarak adlandırdıkları okullar arasındaki kabul uygulamalarını incelediler ve çok zenginler için yaygın bir pozitif ayrımcılık modeli buldular. Elde ettikleri verilere göre, Amerika’nın en zengin ailelerinin çocuklarının Ivy-Plus üniversitelerine kabul edilme olasılığı, aynı standart test puanlarına sahip orta sınıf öğrencilere kıyasla iki kat daha fazladır.
Chetty, Friedman ve Deming, bu kurumların zengin ve güçlü olanları kayıran çeşitli kabul uygulamalarına başvurduğunu göstermiştir: Mezunların ve özellikle de varlıklı mezunların çocukları için kabul standartlarını yumuşatırlar; öğrencilerin seçkin özel okullarda elde ettikleri ders dışı başarılara ve tavsiye mektuplarına ekstra ağırlık verirler; ve varlıklı ailelerden sporcuları işe alırlar. (Ivy-Plus kolejlerinin yelken, squash, eskrim ve binicilik takımlarının olması tesadüf değildir).
Hess’in deyimiyle “raket” üniversiteden sonra da devam ediyor; bu kurumlardan mezun olanların prestijli bir firma tarafından işe alınma olasılığı Ivy-Plus olmayan benzer öğrencilere kıyasla üç kat, en çok kazananlar arasında ilk yüzde 1’e girecek kadar yüksek bir maaş alma olasılığı ise yüzde 60 daha fazla. Chetty, Friedman ve Deming – hepsi de Ivy League üniversitelerinde çalışıyor – durumu net bir şekilde ortaya koyuyor: “Yüksek seçiciliğe sahip özel üniversitelerin, ayrıcalığın nesiller boyunca devam etmesini güçlendirdiği sonucuna varıyoruz.”
Üniversite kumarhanesi tamamen bir şans oyunu değildir. Kazanma şansınız büyük ölçüde ebeveynlerinizin kim olduğuna bağlıdır.
Başka bir deyişle, üniversite kumarhanesi tamamen bir şans oyunu değildir. Kazanma şansınız büyük ölçüde ebeveynlerinizin kim olduğuna bağlıdır. Ülkenin en seçici üniversitelerinden birine kabul edilmek için gerekli sosyal ve mali avantajlara sahipseniz, masa bahisleri çok yüksek görünse bile muhtemelen iyi bir sonuç elde edersiniz. Ancak Amerikalı üniversite öğrencilerinin çoğu, bu seçici kolejlerin sağladığı avantajlara erişemiyor. Günümüzde öğrencilerin yalnızca yüzde 10’u, başvuranların yarısından daha azını kabul eden bir üniversiteye kayıtlıdır. Üniversiteye giden Amerikan nüfusunun geri kalanı çoğunlukla daha az seçici kamu kurumlarına, yerel toplum kolejlerine veya kar amacı gütmeyen okullara devam etmektedir. Bu kurumlardaki öğrencilerin kırsal kesimden, Siyah ya da Latin kökenli, işçi sınıfından, düşük gelirli ya da bunların hepsinden olma olasılığı daha yüksektir. Mezun olma olasılıkları daha düşük ve geri ödeyemeyecekleri borçlar altına girme olasılıkları daha yüksektir. Onlar için – Amerikalı üniversite öğrencilerinin büyük bir çoğunluğu – kumarhaneye girdiklerinde karşılaştıkları riskler çok daha yüksektir.
Bu ihtimaller göz önünde bulundurulduğunda, özellikle genç Amerikalıların üniversite konusunda endişelenmelerine gerek kalmadan iş piyasasında başarılı olabileceklerine inanmaya hevesli olmaları sürpriz değil. Bu yıl ankete katılan Z kuşağının yüzde 45’inin lise diplomasının finansal güvence sağlamak için yeterli olacağına inandıklarını söylediğini hatırlayın.
Ancak gerçek şu ki, önümüzdeki on yıl içinde, lise sonrası diploması olmayanlar için fırsatların daha da azalacağı tahmin ediliyor. Diploma gerektirmeyen bazı iyi ücretli işlerin hala var olduğu doğrudur – İşgücü İstatistikleri Bürosu’na göre tesisatçılar yılda ortalama yaklaşık 60.000 dolar kazanmaktadır – ancak B.L.S. şu an ile 2031 arasında ABD’de 10.000’den az yeni tesisat işi yaratılacağını öngörmektedir. Bu arada, sadece lise diplomasına sahip olanlar için en hızlı büyüyen işler çoğunlukla düşük ücretli hizmet işleridir: evde sağlık yardımcıları (2031 yılına kadar 924.000 yeni iş), gıda hizmeti çalışanları ve garsonlar (570.000 yeni iş), restoran aşçıları (419.000 yeni iş) ve depo çalışanları (358.000 yeni iş). Bu işlerin hiçbirinin medyan maaşı yılda 31.000 doların üzerinde değildir.
Aynı zamanda, ekonomistler Amerikalı üniversite mezunlarına olan talebin üniversitelerin yetişebileceğinden daha hızlı artmaya devam etmesini bekliyor, bu da üniversite ücret priminin de muhtemelen artacağı anlamına geliyor. Danışmanlık firması Korn Ferry tarafından hazırlanan 2018 tarihli bir rapor, 2030 yılına kadar Amerikan işgücü piyasasının önlisans ve lisans derecesine sahip çalışanlarda önemli bir eksiklikle karşı karşıya kalacağını öngörmektedir – tam olarak 6,5 milyon üniversite mezunu eksiklik. Daha yakın bir tarihte, Başkan George W. Bush’un Ekonomik Danışmanlar Konseyi’nde baş ekonomist olarak görev yapan Douglas Holtz-Eakin, Tom Lee ile birlikte daha da büyük bir açığı öngören bir dizi makale yazdı: on yılın sonunda 8,5 milyon eksik Amerikalı lisans mezunu.
Ülkenin daha varlıklı aileleri (ve onların çocukları) için yüksek öğrenim oyununun kuralları nettir ve faydaları neredeyse her zaman maliyetine değer. Diğer herkes içinse kurallar giderek daha anlaşılmaz, faydalar giderek daha belirsiz ve oynamadan vazgeçme düşüncesi her geçen gün daha cazip görünüyor.
Ancak tek tek öğrenciler üniversiteyi terk ettiklerinde (ya da bıraktıklarında) ücret kaybı olarak bir maliyet ödedikleri gibi, milyonlarca öğrenci bunu yaptığında daha büyük bir maliyet ortaya çıkmaktadır – özellikle de diğer uluslar ilerlemeye devam ederken. Holtz-Eakin ve Lee, öngördükleri milyonlarca eksik üniversite mezununun Amerikan ekonomisine bedelini hesapladı: on yılın sonunda 1,2 trilyon dolarlık ekonomik çıktı kaybı. Bu maliyeti kazananlar ve kaybedenler olarak hep birlikte üstleneceğiz.
Paul Tough, dergiye katkıda bulunan bir yazar ve son olarak “Eşitsizlik Makinesi” adlı kitabın yazarıdır: Üniversite Bizi Nasıl Bölüyor?” kitabının yazarıdır. İlk olarak yaklaşık on yıl önce dergi için yüksek öğrenim hakkında yazdı ve bu sayıdaki makalesi, üniversite hakkındaki ulusal havanın zaman içinde nasıl geliştiğini araştırıyor. Sean Dong Baltimore’da yaşayan bir hareket ve üç boyutlu tasarımcı. Çalışmaları genellikle karmaşık konuların hikayelerini kısa döngülü animasyonlara dönüştürüyor.
*Bu makalenin bir versiyonu 10 Eylül 2023 tarihli Sunday Magazine’in 31. sayfasında “Üniversiteye Hayır Demek” başlığıyla yayınlanmıştır.
