Malumunuz beklendiği üzere Saray diktatörlüğü inşa ettiği islamcı/ırkçı kapitalist devlet "eğitim sistemine" de el attı ve "yeni müfredat" TBMM komisyonlarında tartışılıyor.
Durumun en kahredici yanı bu konuda da toplumsal muhalefetin laikçi/kemalist ideolojinin hegemonyasında biçimleniyor olması.
Eğer laikçi özneler cumhuriyetin yüz yıllık eğip bükme - eğitim zihniyetine karşı 2024 yılından bakarak bir özeleştiri yapmış olsalar ve ortaya sistem içi bile olsa alternatif bir eğitim programı/müfredatı koyabilseler, yine ortada anlamlı bir tartışma zemini olabilirdi.
Oysa son yüz yılda toplumun kahir ekseriyeti için, ülkenin kültürel, bilimsel çıtasını bırakalım eşitlemeyi, evrensel sistem içi çıtaya bile yaklaştıramamış "laikçi eğip bükme sisteminin" hiç bir inandırıcılığı olmadığını biliyoruz.
İnandırıcılık önemli mi? Kesinlikle evet.
Bu gün buradan göründüğü kadarıyla,Türkiye toplumunun en sağcı kesimlerinin bile derin yoksulluk içinde, tarihimizin en büyük gelecek korkusunu yaşadıkları bir anda, inandırıcılık çok önemli.
Çocuklarının geleceğinin kapkaranlık olduğunu görmeyen hane var mıdır acaba?
Eğitim politikası, her toplumun gelecek tasavvurunun somutlanmış hali değil midir?
Bu durumda her siyasi öznenin eğitim politikası teklifi de topluma önerdiği gelecek tasavvurunun en somut hali olmaz mı?
Biz sosyalistler bu konuda o kadar trajik bir durumdayız ki, daha faliyetin adıyla bile 50 yıldır yüzleşemedik.
Eğip bükmekten, yaş ağacı eğmekten mülhem EĞİTİM kavramının uluslararası bir karşılığının olmadığını dahi söyleyemedik.
Hatırlayalım, etimolojik olarak "Eğitim" kelimesinin İngilizce, Fransızca ve İspanyolca mütekabili, Latince "educare", "educere" ve "educantum" kelimelerinden türemiştir. Educare "yetiştirmek" veya "beslemek" anlamına gelirken, "educere" kelimesi "ortaya çıkarmak" anlamına gelir.
Osmanlı da kullanılan maarif (Arapça ˁrf kökünden gelen maˁārif معارف “bilgi ve beceri” sözcüğünün çoğulu) kavramı bile Eğitimden çok daha doğru bir içeriğe sahiptir.
Ama ne yazık ki "eğip bükmecilik" biz devletçi, deterministik sosyalizm ruhbanlarının kulağını elli yıl hiç tırmalamadı.
Bırakalım bilişim ve yapay zeka çağının özgürlükçü eğitim arayışını, "laik, demokratik, bilimsel, anadilde" eğitim sloganından bile öte geçemedik.
Sözü uzatmadan şöyle bağlayayım. Ben ne bir "Eğitimci" ne de bu alanda uzmanım. Ama ne Eğitim Sen'den ne partimden (DEM) bir ses çıkmıyorsa, belki kışkırtıcı olur, belki benim gibi tekil okur yazarlara bir çağrı olur diyerek, şu an "sistemin yarattığı en ileri öğrenim sistemine" dair bir yazı paylaşarak başlayayım istedim.
Gücüm yeterse başka çeviriler de yayınlamaya çalışacağım.
A. Halûk Ünal
Lidija Misic
Finlandiya’nın ilerici reformlarla karakterize edilen eğitim yaklaşımı, diğer ülkeler için ikna edici bir model sunmaktadır .Zorunlu eğitimi gecikmeli olarak uygulamaya koyan ve standart testler yerine öğrenmeye güçlü bir şekilde odaklanan Finlandiya, öğrencilerin refahına öncelik vermektedir. Bu dersler , akademik başarı ve kişisel gelişim için temel unsurlar olarak yenilikçiliği veçocuk haklarını vurgulayarak okul sistemlerini geliştirmeyi amaçlayan uluslar için değerli bir rehberlik sağlamaktadır .
Finlandiya ‘da eğitimin tarihi
Finlandiya ‘nın eğitimi nispeten geç bir tarihte, 1921 yılında zorunlu hale getirmesine rağmen Fin okulları başarılarıyla dünya çapında tanınmaktadır. Bu değişiklik, geçmişte okula devamın sınırlı olduğu kırsal bölgeler için özellikle önemliydi. 1960’larda ülkenin eğitim sistemi, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra ülkeyi yeniden inşa edecek olan mesleki çalışanlara duyulan ihtiyacı karşılamak üzere reforme edildi. Bu reform, hem teknik hem de akademik çalışmaları kapsayan yeni bir yaklaşım benimseyen yeni bir müfredata yol açmıştır (Avrupa Komisyonu, 2023).
Ancak 2012 yılında zorunlu eğitim 18 yıla çıkarılarak lise eğitimi tüm öğrenciler için ücretsiz hale getirilmiş, böylece çocukların hakları ve eğitime erişimleri daha da güçlendirilmiştir (Avrupa Komisyonu, 2023). Reformların başarısı, 2000 yılında Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA) sonuçlarının Finli gençlerin dünya çapında en iyi okuyucular olduğunu göstermesiyle ortaya çıkmıştır. Sonraki yıllarda matematik ve fen bilimlerinde de başarılı olmuşlar ve sürekli olarak en iyi ülkeler arasında yer almışlardır (Hancock L, 2011).
Finlandiya modelinin temel ilkeleri ve bileşenleri
Yeni program öğrenmenin temellerine geri dönmeyi amaçlıyordu. Amaçları sadece en yüksek notları almak ya da rekabeti yoğunlaştırmak değildi. Bunun yerine daha adil bir okul ortamı yaratmak istiyorlardı. Finlandiyalı eğitimciler 1980’lerden bu yana okullaşma yoluyla sosyal eşitsizliği azaltmak, psikolojik danışmanlık sağlamak ve öğrencilere kişiselleştirilmiş rehberlik sunmak gibi ilkeleri vurgulamaktadır (Calagrossi M, 2018).
Finlandiya eğitim sistemi testten ziyade öğrenmeye öncelik verir. Birçok ülkenin aksine, düzenli ulusal sınavlar yoktur. Bunun yerine öğretmenler öğrencileri müfredat hedeflerine göre değerlendirir. Matrikülasyon sınavı olarak adlandırılan ülke çapındaki tek sınav, lisenin sonunda yapılır. Bu sınav ileri eğitimlere kabulü belirlemeye yarar (Council for Creative Education, n.d.)
Finlandiya okul eğitiminin çoğunu kamusal olarak finanse etmektedir, yani eğitimin hiçbir kademesinde harç ücreti yoktur. Okulun ilk yıllarında bile okul malzemeleri, yemek ve ulaşım gibi şeyler ücretsizdir. Lisede öğrenciler kitaplarını ve ulaşımlarını kendileri öderler. Ayrıca lise ve üniversitede öğrencileri desteklemek için iyi bir eğitim bursu ve kredi sistemi mevcuttur (Council for Creative Education, t.y.)
Finlandiya ‘daki öğretmenler, oldukça rekabetçi olan ve yalnızca az sayıda adayın kabul edildiği, zorlu ve araştırmaya dayalı beş yıllık bir yüksek lisans programından geçmektedir. Finlandiyalı eğitimcileri diğerlerinden ayıran şey, standart testler ve hükümet kontrolü gibi dış gerekliliklerin yaygın olduğu diğer birçok ülkedeki normlardan farklı olarak, öğretim yöntemlerini seçme konusundaki özerklikleridir. Bu yaklaşım, bilinçli kararlar verebilen ve öğretim tekniklerini sürekli olarak geliştiren öğretmenler yetiştirmeyi amaçlamaktadır. Sonuç olarak, okul öğretmenleri yüksek düzeyde saygı görmektedir (Crouch D, 2015).
Çocuklar için olumlu eğitim sonuçları
Finlandiya, okullarda ülke çapında bir zorbalık karşıtı politika uygulayarak çocukların ruhsal refahına öncelik vermektedir. Bu politika, güvenli bir öğrenme ortamı sağlamak için titizlikle uygulanmaktadır. Ülke, genellikle zorbalık ve ruh sağlığı sorunlarıyla bağlantılı olduğu için eşitsizliği ele almaya kararlıdır. Finlandiya okul sistemi, dezavantajlı geçmişlerden gelen çocukların daha az başarılı olacağı fikrine meydan okumaktadır. Bunun yerine, geçmişleri ne olursa olsun tüm öğrencilere başarılı olmaları için eşit fırsat sağlamaya çalışmaktadır (Poon Y. X, 2020).
Müfredat, çocukların ilgisini çekmek ve çevrelerindeki dünyaya olan ilgilerini artırmak için tasarlanmıştır. Finli öğrenciler, sınıf zamanını konulara bölmek yerine, çevrelerini keşfederek öğreniyor ve bu da öğrenmeyi daha alakalı hale getiriyor (Poon Y. X, 2020). Ayrıca, müfredat daha fazla öğrenci katılımını teşvik etmekte, öğrencileri öğrenmeleri için sorumluluk almaya teşvik etmekte ve eleştirel düşünme ve kültürel farkındalık gibi yetkinlikleri vurgulamaktadır (Finlandiya Ulusal Eğitim Ajansı, n.d).
Dersler, çağdaş toplumu ve günlük yaşam yönetimini yansıtacak şekilde modernize edilmiştir. Müfredat ayrıca çok disiplinli öğrenme modülleri ve çeşitli değerlendirme yöntemleri sunarken öğrenmeyi, etkileşimi ve refahı teşvik eden bir okul kültürünün geliştirilmesine de rehberlik eder. Genel olarak, çocuklar için katılımı, uyum yeteneğini ve olumlu bir öğrenme ortamını besleyen kapsamlı bir eğitim sağlamayı amaçlamaktadır (Finlandiya Ulusal Eğitim Ajansı, n.d.).
Finlandiya’nın çocukların refahına yaptığı güçlü vurgu, çocuk hakları ilkeleriyle uyumludur. Bu bütüncül yaklaşım, öğrencileri kendi öğrenme yolculuklarının sorumluluğunu üstlenmeye teşvik eder. Ayrıca her çocuğun akademik ve kişisel olarak başarılı olmak için eşit fırsata sahip olmasını sağlayarak Finlandiya ‘yı çocukların refahını savunan eğitimin en iyi örneği haline getirir.
Küresel eğitim için Finlandiya’dan dersler
Finlandiya‘nın okul sistemi başkalarına önemli dersler verebilir. Örneğin, buradaki öğrencilerin okul günleri daha kısa, ev ödevleri yok ve öğrenmeye daha fazla odaklanıyorlar. Öğretmenler de daha yüksek niteliklere sahipler, bu da öğrencilerin okulda daha başarılı olmalarına yardımcı oluyor. Öte yandan, Amerika Birleşik Devletleri‘nde özellikle matematik ve okuma alanlarında devlet sınavlarına daha fazla odaklanılıyor. Ancak tarih ve sanat gibi diğer derslere o kadar önem verilmiyor. ABD, kendini geliştirmek için testten ziyade öğrenmeye değer veren Finlandiya’nın yaklaşımını örnek alabilir (Matias S, 2019).
Benzer şekilde, Birleşik Krallık eğitim sistemi de öğretmenlerin zorunlu testlere dayanmak yerine daha yüksek kalitede öğrenmeyi teşvik ettiği Finlandiya ‘dan değerli dersler alabilir. Ne yazık ki Birleşik Krallık ‘taki öğretmenler müfredatlarını ve yöntemlerini şekillendirme konusunda daha az özgürlüğe sahiptir ve bu da yenilikçiliği ve işbirliğini engellemektedir. Son olarak, örgün eğitimin 5 yaşında başladığı Birleşik Krallık‘ın aksine Finlandiya‘da çocuklar 7 yaşında örgün eğitime başlayarak daha fazla oyun oynamaya ve daha iyi sosyal gelişime olanak sağlamaktadır (Career Teachers, 2018).
Humanium, çocukların eğitim ve korunma hakları gibi temel haklarını korumaya kendini adamıştır. Bu nedenle, dünya çapındaki ülkelerin, çocukların gelişimi için oyun, özerklik ve eşit fırsatlara öncelik veren Finlandiya sisteminden değerli dersler çıkarabileceğine inanıyoruz.
Humanium’da, çocuklar için daha parlak bir geleceğe katkıda bulunan yaşam boyu öğrenme girişimlerini destekliyoruz. Amacımızı desteklemek isterseniz, lütfen bağış yapmayı, gönüllü olmayı veya üye olmayı düşünün. Birlikte, daha eşitlikçi ve çocuk merkezli bir eğitim yaklaşımını savunabiliriz.
Bibliyografya:
Calagrossi Mike (2018), Finlandiya’nın eğitim sisteminin dünyanın en iyisi olmasının 10 nedeni. Dünya Ekonomik Forumu’ndan https://www.weforum.org/agenda/2018/09/10-reason s-why-finlands-education-system-is-the-best-in-the-world adresinden alınmıştır. Erişim tarihi: 7 Ekim 2023.
Kariyer Öğretmenleri (2018), Birleşik Krallık eğitim sisteminin Finlandiya’dan öğrenebilecekleri:
Finlandiya dünyadaki en başarılı eğitim sistemlerinden birine sahip ama onu bu kadar başarılı yapan ne? Career Teachers https://www.careerteachers.co.uk/career-advice/blog/what-the-uk-education-system-can-learn-from-finland adresinden alındı. Erişim tarihi: 7 Ekim 2023.
Yaratıcı Eğitim Konseyi (n.d.), Finlandiya Eğitimine Giriş. CCE’den https://www.ccefinland.org/finedu adresinden alındı. Erişim tarihi: 7 Ekim 2023.
Crouch David (2015), Yüksek eğitimli, saygın ve özgür: Finlandiya’nın öğretmenleri neden farklı. The Guardian’dan https://www.theguardian .com/education/2015/jun/17/highly-trained-respected-and-free-why-finlands-teachers-are-different adresinden alındı. Erişim tarihi: 7 Ekim 2023.
Avrupa Komisyonu (2023), Siyasi, sosyal ve ekonomik arka plan ve eğilimler. Avrupa Komisyonu’ndan https://eurydice.eacea.ec.europa.eu/national-education -systems/finland/historical-development adresinden alınmıştır. Erişim tarihi: 7 Ekim 2023.
Finlandiya Ulusal Eğitim Ajansı (n.d.), Temel eğitim için ulusal çekirdek müfredat. Finlandiya Ulusal Eğitim Ajansı’ndan https://www.oph.fi/en/education -and-qualifications/national-core-curriculum-basic-education adresinden alınmıştır. Erişim tarihi: 7 Ekim 2023.
Hancock LynNell (2011), Finlandiya’daki Okullar Neden Başarılı? Smithsonian Magazine https://www.smithsonianmag.com/innovation/why-are-finlands-schools-successful-49859555/ adresinden alınmıştır. 7 Ekim 2023 tarihinde erişilmiştir.
Matias Selma (2019), ABD ve Finlandiya’nın Eğitim Sistemlerinin Karşılaştırılması
Öğrencilerin Akademik Başarısı. Digital Commons’tan https://digitalcommon s.csumb.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1684&context=caps_thes_all adresinden alınmıştır. Erişim tarihi: 7 Ekim 2023.
Poon Yun Xuan (2020), Finlandiya okullarını refah etrafında nasıl tasarladı? GovInsider’dan https://govinsider.asia/in tl-en/article/anna-korpi-how-finland-designed-its-schools-around-childrens-mental-health adresinden alındı. Erişim tarihi: 7 Ekim 2023.
